تحلیل سطح پایداری محیطی سکونتگاه‌‌های روستایی در شهرستان خرمدره

نویسندگان

  • آذر نوری دانشجوی کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
  • فرهاد عزیزپور استادیار، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
  • وحید ریاحی دانشیار، دانشکده علوم جغرافیایی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران
چکیده مقاله:

  پایداری محیطی سکونتگاه‌های روستایی بر مبنای نگرشی سیستمی، می‌تواند با تحقق بخشی به توسعه‌ای پایدار، در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی در نواحی روستایی معنا شود. دستیابی به‌ چنین هدفی، نیازمند توجه به عناصر و عوامل اثرگذار در قالب مجموعه‌ی شاخص‌های پایداری است. پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل عوامل پایداری سکونتگاه‌های روستایی در سه بعد محیطی، اجتماعی و اقتصادی در چارچوب فرآیند تحلیل شبکه تصمیم‌گیری چند معیاره و تبیین پیوندهای بین عناصر و عوامل فعال و مؤثر در این زمینه است که در ناحیه روستایی شهرستان خرمدره از استان زنجان انجام شده‌است. از مجموع 1143 خانوار، 287 خانوار از چهار روستای رحمت‌آباد، الوند،  باغ دره و سوکهریز (از 15 روستا) شهرستان خرمدره به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس، مورد بررسی قرارگرفته و در فرآیند انجام آن، پس از محاسبه وزن‌ها، تفاوت در میزان پایداری ابعاد محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نواحی روستایی این شهرستان مشخص شده است. در این پژوهش، جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه و میدانی از طریق تهیه پرسشنامه و برای تحلیل از تکنیک‌های T تک نمونه‌ای، ویکور و تحلیل مسیر استفاده شده‌است. پژوهش انجام‌شده نشان‌داد که پایداری محیطی در ناحیه مورد مطالعه در سطح نیمه مطلوب قرار دارد. در بین ابعاد مختلف مؤثر بر پایداری محیطی، به ترتیب بعد کالبدی بیشترین تأثیر و سپس به ترتیب ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی بیشترتن تأثیر را داشته‌اند. ضعف توجه نظام سیاست‌گذاری به ابعاد اجتماعی – فرهنگی و زیست‌محیطی به‌ویژه در عمل و بهره‌برداری بدون برنامه و شتابان از منابع تولید مهم‌ترین عوامل مؤثر بر این وضعیت در دو بعد مذکور است. کارگزاران نظام برنامه‌ریزی در اسناد برنامه‌ای بر پایداری اجتماعی – فرهنگی به‌ویژه زیست‌محیطی تأکید دارند. البته، در این میان نبایستی به نقش روستاییان در بهره‌برداری شتابان از منابع (بدون آموزش لازم) بی‌توجه بود.  

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

سطح بندی سکونتگاههای روستایی شهرستان خدابنده

پژوهش حاضر با عنوان سطح بندی سکونتگاههای روستایی موردی شهرستان خدابنده به سبب حاکمیت الگوی زیست روستایی، ضعف نظام سکونتگاهی (شهری و روستایی) و دارا بودن منابع بالقوه توسعه ولی در عین حال محروم از توسعه انتخاب شده است و محوریت اساسی این پژوهش براین مبحث استوار بود که نابرابریهای فضایی و مکانی موجود در سطح منطقه تحت تاثیر چه نیروهایی شکل گرفته است.

15 صفحه اول

ارزیابی توسعه پایدارزیست محیطی در روستاهای شالیکار نمونه موردی : سکونتگاههای روستایی شهرستان نکاء

 محیط زیست از مباحث اصلی توسعۀ پایدار است که نقش مؤثری در گسترش فعالیت‌های اقتصادی در سکونتگاه‌های روستایی دارد. سکونتگاه‌های روستایی در حال حاضر به دلیل فعالیت‌های کشاورزی تنگناهای زیست محیطی قابل توجهی را تجربه می‌کنند. با توجه به اینکه محصول اصلی شمال کشور برنج است، حفاظت زیست‌محیطی و توجه به منابع آب و خاک در پایداری اقتصاد و جمعیت روستاهای شالیکار نقش بسزایی دارد. این پژوهش به بررسی تأثیرا...

متن کامل

نقش دفاتر ictروستایی در پایداری سکونتگاههای روستایی شهرستان خدابنده

چکیده در عصری که آنرا عصر ارتباطات و فناوری های نو نامیده شده است ، بالطبع بدلیل نزدیکی نقاط شهری به مراکز فناوری اطلاعات وارتباطات بهره بیشتری از این راه بدست آورده است، و موجب شکاف و فاصله بیشتر نقاط شهری وروستایی در بهره گیری از این فناوری ها شده است .برای اینکه شکاف مورد نظر حذف گردد. وبنا به تعهد ایران در جامعه اطلاعاتی درآذر ماه سال 1382 در ژنو که باحضور بیش از 140کشور در گسترش ساختار ج...

تحلیل فضایی سطح تاب‌آوری سکونتگاه‌های روستایی در برابر مخاطرات محیطی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان فاروج)

Spatial Analysis of Villagers’ Resilience Against Environmental Hazards (A Case Study of Central District of Faruj County) Statement of the problem The concept of resilience is the outcome of changes in risk managing in current decade. Today, the views and theories of disaster management and sustainable development seek to create societies resilient against natural disasters. Natural d...

متن کامل

تحلیل پیامدهای گردشگری در ناپایداری سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: دهستان بلده کجور- شهرستان نوشهر)

      امروزه با افزایش امکانات زندگی مانند وسایل حمل و نقل زمینی، هوایی، دریایی و افزایش اوقات فراغت، درآمد و طول عمرِ مردم، افراد بیش از هر زمان دیگری به گردش و مسافرت می‌پردازند، به ویژه ساکنان نقاط شهری به دلیل آلودگی شهرها و مشکلات ناشی از زندگی ماشینی بیشتر به مسافرت و گردش در دامان طبیعت و نقاط آرام در نواحی روستایی علاقمند هستند. در این بررسی سعی شده است تا با توجه به روند فزاینده حضور گر...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 2

صفحات  155- 173

تاریخ انتشار 2016-10-01

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023